Áp lực là gì? Áp suất là gì?

Nếu bạn thường làm việc liên quan tới hệ thống xử lý nước, cá loại máy móc khí nén thì sẽ phải làm quen với các thông số như áp suất làm việc, áp suất tối đa… Áp lực là gì? Áp suất là gì là những câu hỏi mà rất nhiều người còn đang băn khoăn. Đặc biệt là sự khác nhau giữa áp suất và áp lực. Dưới đây, Vật Tư Gia Hưng sẽ chia sẻ cho bạn những thông tin này.

Áp lực là gì? Áp suất là gì?

Chắc hẳn trong chương trình vật lý phổ thông thì chúng ta đều đã được học về lực. Lực (force) được hiểu là bất kỳ ảnh hưởng nào tác động lên một vật thể chịu sự thay đổi, hoặc làm chuyển động, hướng của nó hay cấu trúc hình học của nó. Nói cách khác thì lực là nguyên nhân làm cho một vật có khối lượng thay đổi vận tốc của nó ( bao gồm cả chuyển động từ trạng thái nghỉ), tới chuyện động có gia tốc hay làm biến dạng vật thể hoặc là cả hai. Lực cũng có thể được miêu tả bằng những khái niệm như đẩy hay kéo. Lực là đại lượng vector có độ lớn và hướng.

Trong hệ đo lường SI thì nó có đơn vị là N (Newton) và có ký hiệu là F.

Vậy gói gọn Áp lực là gì? Áp lực là lực tác động trên diện tích bề mặt của một vật. Áp lực là lực ép vuông góc với diện tích của bề mặt chịu lực. Theo khái niệm tổng quát thì có thể gọi áp lực là một đại lượng vector.

Để đo lường áp lực tác động lên một bề mặt lớn thì chúng ta phải chia nhỏ phân diện tích chịu lực và tính lực tác động lên đơn vị diện tích đó. Việc này khá phức tạp và sẽ mất nhiều thời gian, do đó khái niệm áp suất đã ra đời.

Vậy áp suất là gì? Áp suất được hiểu chính là lực trên một đơn vị diện tích tác dụng theo chiều vuông góc lên một bề mặt của vật thể.  Trong hệ SI thì đơn vị của áp suất bằng Newton trên mét vuông (N/m2), được gọi là Pascal (Pa).

Sự khác nhau giữa Áp lực và Áp suất

Từ định nghĩa trên, chúng ta biết rằng áp lực và áp suất đều là lực tác dụng lên một diện tích. Tuy nhiên áp lực là lực tác dụng lên cùng một diện tích còn áp suất lại là lực tác dụng lên một đơn vị diện tích.

Để giúp bạn dễ hiểu hơn, chúng ta hãy cùng phân tích một ví dụ sau đây:

Một viên gạch tường có trọng lượng khoảng ,.1kg, kích thước khoảng 205 x 95 x 55mm. Khi viên gạch đứng thì áp lực là: 2,1 x 9,807 = 20,6 N lên một diện tích 0.095 x 0,005= 0,005 m2. Như vậy ta có thể tính áp suất của viên gạch lên mặt phẳng là 20.6 / 0,005= 4120 N/m2.

Ngoài ra, Vật Tư Gia Hưng cũng so sánh áp lực và áp suất thông qua bảng chi tiết bên dưới:

Sự khác biệt quan trọng nằm ở việc áp suất tính đến diện tích tiếp xúc. Một lực có thể gây ra áp suất lớn hoặc nhỏ tùy thuộc vào diện tích mà lực đó tác dụng lên. Hiểu rõ sự khác biệt giữa áp lực và áp suất rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ kỹ thuật đến y học.

Xem thêm:

• Công tắc áp suất Danfoss
• Công tắc dòng chảy

Công thức tính của các loại áp suất

Dưới đây là một số công thức tính áp suất phổ biến:

Công thức tính Áp suất thủy tĩnh:

• • P: Là áp suất chất lỏng khí cần tính (Đơn vị Pa hoặc bar)
  • D: Trọng lượng riêng của chất lỏng (đơn vị N/m2)
  • H: Chiều cao của chất lỏng chất khí (mét)

Công thức tính Áp suất khí lý tưởng (Phương trình trạng thái khí lý tưởng)

• • $P$ là áp suất (Pa)
  • $V$ là thể tích (m³)
  • $n$ là số mol khí
  • $R$ là hằng số khí lý tưởng (8.314 J/(mol K))
  • $T$ là nhiệt độ tuyệt đối (K)

Công thức tính Áp suất cơ bản:

• • $P$ là áp suất (Pa)
  • $F$ là lực tác dụng (N)
  • $A$ là diện tích bề mặt (m²)

Công thức tính Áp suất thẩm thấu:

• • Πlà áp suất thẩm thấu (Pa)
  • i là hệ số Van ‘t Hoff
  • C là nồng độ mol (mol/L)
  • R là hằng số khí lý tưởng (8.314 J/(mol K))
  • T là nhiệt độ tuyệt đối (K)

Bảng quy đổi đơn vị đo áp suất phổ biến

Áp suất thì có định nghĩa chung tuy nhiên trên toàn cầu thì có các hệ thống đo lường khác nhau dẫn đến áp suất có nhiều đơn vị đo khác nhau. Một số đơn vị đo thông dụng hiện nay là PSI, Pa, kg/cm2… Bạn có thể quy đổi các đơn vị với nhau thông qua bảng quy đổi dưới đây:

Như vậy, bài viết trên Vật Tư Gia Hưng đã chia sẻ cho bạn chi tiết về Áp lực là gì? Áp suất là gì? Hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ về các khái niệm cũng như thông số của áp lực và áp suất.